Smart cities, big data, Internet of Things, blockchain, zo maar een aantal begrippen waar gemeentelijke organisaties pilots op los laten om te laten zien hoe innovatief ze zijn. De pilots zijn zeker innovatief als de insteek is om te laten zien wat de techniek allemaal niet kan. Maar dat zou niet het uitgangspunt moeten zijn. Wat vaak ontbreekt is de connectie met een dieperliggende vraag.
Door Niels van de Graaf
Innovatie moet niet de mogelijkheden van de techniek als uitgangspunt nemen; techniek is een middel. Doel is verbetering en vernieuwing van de gemeentelijke processen en daarmee van de dienstverlening. Met als basis de maatschappelijke trends en vraagstukken rond zorg, economie, milieu, duurzaamheid, veiligheid, participatie en besteding van belastinggeld. Waarbij deze thema’s zowel onderling als met innovatie slim worden gecombineerd. Alleen dan kan een gemeente echt smart worden.
Langetermijnvisie
Zo’n integrale aanpak is niet eenvoudig. Hiervoor is een langetermijnvisie nodig die zich over alle gemeentelijke domeinen uitstrekt. Bovendien zijn er meerdere partijen bij betrokken, soms met tegengestelde belangen. Maar wanneer een gemeente echt smart wil worden en burgers optimaal wil laten profiteren van technologische ontwikkelingen, dan zullen ze dit als één organisatie moeten doen.
Wat wil je en moet je als holistische gemeentelijke organisatie doen, dat is de eerste vraag. De gemeente die dat helder voor ogen heeft, kan echt innovatief worden en met pilots testen welke organisatorische en technologische innovaties het best bij hen passen. Niet andersom.
Start vooral
Zo’n aanpak staat er niet van vandaag op morgen. Maar het hoeft ook niet maanden te duren. Hier geldt het advies: ‘denk groot, begin klein, maar start vooral’. Vernieuwing en verbetering beginnen bij het stellen van de juiste vragen en het positioneren van de juiste mensen op de juiste posities. Verbinden en communiceren zijn de sleutelwoorden. Gemeenten moeten voorbereid zijn op snelle verandering en voldoende flexibel zijn om veranderingen snel te omarmen. Optimale samenwerking is een cruciale factor wanneer je wilt verbinden en communiceren. Niet alleen met de mensen, maar ook met de informatiehuishouding.
Datagedreven communicatie
Kern van dit betoog is dat er geen grote verandertrajecten of ICT-trajecten nodig zijn om smarter te werk te gaan. Wil je met sensoren aan de slag? Doe dan eerst ervaring op met hoogstens 25 sensoren in plaats van met een groot ICT-project met vele verschillende soorten sensoren en alle risico’s van dien. Tijdens het verzamelen van de sensorgegevens heb je alle tijd om te bepalen wat de sensordata voor je kunnen betekenen. Wat je ook ziet is dat gemeenten datagedreven en evidencebased-beslissingen nemen en datagedreven beleid willen introduceren en daar een ingewikkeld project voor optuigen. Ook hier geldt: ga het gewoon doen. Kies een onderwerp, bepaal welke informatie toegevoegde waarde gaat leveren, zoek de data bij elkaar en ga hiermee experimenteren tot de informatie gerealiseerd is. Dan vormt zich vanzelf een aanpak van communiceren, beslissen, monitoren en uitbreiden. Dit waarborgt meteen de continuïteit voor het leveren van datagedreven informatie.
Samen in het Lab
IMAGEM is onderdeel van het Nationaal Smart City Living Lab. Daar wordt in pilots intelligente technologie toegepast in het maken van informatie. De deelnemers ervaren de toegevoegde waarde van het eenvoudig realiseren van bedrijfsinformatie, waarin locatie-intelligentie de context biedt. De deelnemers kiezen zelf een thema, zoeken en combineren de relevante informatie en maken daar datagedreven informatie van. Gezamenlijk wordt ervaring opgedaan wat het beste werkt in het gebruik van sensordata en het maken van informatie voor beleid en bestuur. De eerste bevindingen vanuit het Living Lab zijn: ga vooral starten. Houd het klein en maak het in kleine stappen steeds groter. De deelnemers ervaren ‘aan den lijve’ dat locatie-intelligente informatie veel toegevoegde waarde levert in het informatieproces. Het biedt de beleidsmedewerkers, managers en bestuurders antwoorden op hun vragen.
Ook voor uw gemeente?
Gemeenten zitten veelal met dezelfde vraagstukken. Benieuwd of deze aanpak ook in uw gemeente werkt? Lopen er al vergelijkbare projecten of bevindt u zich aan het begin of juist aan het einde van een traject? In welke fase u zich ook bevindt, elke gemeente kan gewoon starten met smart worden. Oftewel, starten met inzicht krijgen in de maatschappelijke trends en vraagstukken van de eigen gemeente. Yes, you can! IMAGEM organiseert workshops waarin samen met de gemeente op zoek wordt gegaan naar de juiste toegevoegde waarde die de informatie moet leveren voor een bepaald thema of vraagstuk. Op deze manier kan laagdrempelig ervaring opgedaan worden in het creëren van informatie voor datagedreven beslissingen nemen, evidence based beslissen of datagedreven beleid. Daarnaast kan er ervaring opgedaan worden in het gebruik van data uit sensoren van bijvoorbeeld luchtkwaliteit.
