Waar liggen alle attractieparken in een straal van 25 km rond mijn woonplaats of hoe ver woont de gemiddelde Nederlander af van een stembureau? Tot nu toe kostte het relatief vrij veel tijd, menskracht en tools om de antwoorden op dit soort locatiegebaseerde vraagstukken boven water te krijgen. Door gebruik te maken van Linked Data kan dat stukken sneller en bovendien kan je daarmee rechtstreeks de actuele en betrouwbare informatie van de bron gebruiken.
Als je een locatiegebaseerde vraag wilt beantwoorden, heb je geodata nodig maar ook GIS-tools die de geodata kunnen verwerken en gebruikers prachtige kaartlagen kunnen presenteren. Voor de professionele GIS-gebruiker zal dat vermoedelijk prima werken, maar wat als je het geheel wilt integreren met bijvoorbeeld administratieve data? Zou het niet mooi zijn als je in elke willekeurige browser een stukje basale geo-gis-functionaliteit hebt? Je gaat naar een website toe en je kunt daar niet alleen dingen bekijken, maar ook vragen stellen aan de data. De antwoorden op die vragen kun je plotten op een kaartje of in een tabel laten zien. Daarmee maak je GIS-toepassingen veel breder beschikbaar en bruikbaar dan alleen voor de geo-community.
Dat is eigenlijk de gedachte achter self service gis. Iedereen, of het nu een geo-iemand is of niet, kan in een online omgeving zelf aan de slag met een stukje geo-functionaliteit met zowel geodata als andere data. De kern is dat je dat doet op basis van de internetstandaarden, de W3C-standaarden, waaronder RDF en SPARQL. Allereerst heb je dat nodig om de data deel te laten worden van het World Wide Web. Anderzijds verbind je daarmee verschillende soorten data met elkaar en maak je het op die manier toegankelijk. Bevraagbaar maak je het vervolgens met een SPARQL endpoint, waarbij het ideaalplaatje voor de gebruiker is dat hij zelf niet met SPARQL taal aan de slag hoeft. En SPARQL endpoints zijn er al, zoals bij PDOK. Om gebruikers op weg te helpen staat er een query vooringevuld: waar bunkers in Nederland te vinden zijn (op basis van de Basisregistraties Topografie – BRT). Iedereen kan deze voorbeeldquery aanpassen door in de query ‘Bunker’ te vervangen door een ander functioneel gebied. Omdat de BRT als Linked Data beschikbaar is, is ook het model met functionele gebieden op het web beschikbaar en kan gezocht worden op bijvoorbeeld ziekenhuizen, golfterreinen, fruitkwekerijen, crematoria, heemtuinen, jachthavens, klokkentorens en hoogspanningsmasten.
Eigenlijk zou je kunnen spreken van een drielagenmodel. Voor simpele vragen kunnen gebruikers terecht bij Google, Startpage of ieder willekeurige andere zoekmachine. Gaat het iets verder dan het stellen van simpele vragen, dan zouden gebruikers (denk aan business IT’ers, maar ook aan bijvoorbeeld journalisten!) een beroep kunnen doen op Self Service GIS (on the web). Voor de echt complexe vragen zijn er dan de GIS-pakketten, gericht op de professionele geo-specialisten.
Het beeld dat ik schets, is geen toekomstmuziek. Het is er al. Maar wil Self Service GIS aanslaan bij de massa, dan is het wel zaak het geheel gebruiksvriendelijker te maken en dat het aantal Linked Data-bronnen (fors) stijgt. Kortom: werk aan de winkel!
Erwin Folmer is senior adviseur Landelijke Voorzieningen bij het Kadaster
