Triple BIM Community formuleert alternatief voor LOD-systeem
Een brede groep van circa dertig BIM-specialisten uit de hele bouwsector heeft afgelopen voorjaar uitgebreid gesproken over het Level of Detail (LOD) in een BIM. Het belangrijkste probleem met het huidige LOD is dat deze niet smart en niet specifiek (genoeg) is. Een oplossing zien de BIM-specialisten in de mogelijkheid om het detailniveau en de gegevensbehoefte per discipline aan het specifieke beslissingsmoment te koppelen, los van de fasen volgens de DNR.
Door de redactie
Het BIM-LOD is bedoeld om de informatieoverdracht binnen de BIM-werkmethodiek te verbeteren. Toch leidt deze in de praktijk vaak genoeg tot verwarring en discussie. TVVL startte daarom het project BIM-LOD, geïnitieerd door de Triple BIM Community, waarmee ze een verbetering tot stand wilde brengen. Tijdens vier gestructureerde sessies zochten de deelnemende vakmensen naar werkbare oplossingen voor het belangrijkste probleem in het huidige BIM-proces: het formuleren van een duidelijke en uniforme definitie van een LOD. De conclusie na de vier sessies is dat het huidige systeem met LOD in de Nederlandse praktijk niet werkbaar is. In plaats daarvan moet er een nieuwe, sectorbrede systematiek komen.
Informatieoverdracht
“Uit de gesprekken in de eerste sessie kwam meteen naar voren dat partijen vaak dingen dubbel doen of te veel doen op het verkeerde moment. Zoals een engineer die al in een vroege fase een ontwerp maakt tot aan het laatste schroefje, terwijl dat detailniveau nog helemaal niet nodig is. Je maakt dan onnodig veel uren”, zegt Jerry Groeneveld, procesmanager bij Homij Technische Installaties. Samen met Alexander Hoos, informatiemanager bij Kuijpers, is hij woordvoerder van de Triple BIM Community voor dit project. “Zodra de informatieoverdracht hapert of niet goed verloopt, leidt dit tot torenhoge faalkosten, kwaliteitsissues en budgettekorten in de bouw”, vult Hoos zijn collega aan. “Onderzoeken van bijvoorbeeld Bouwkennis wijzen uit dat miscommunicatie en fouten in de informatievoorziening de belangrijkste oorzaak van faalkosten zijn. Bovendien zijn overdrachten vaak meer verplichte nummers dan dat ze daadwerkelijk de juiste bagage leveren voor de volgende partij.
Een overdracht is pas een overdracht als beide partijen vinden dat er correct is overgedragen.”
Een efficiënte BIM valt of staat met goede afspraken en betrouwbare informatie. Daar moet BIM-LOD aan bijdragen. Maar de term zelf geeft vaak meer verwarring dan houvast. LOD kan staan voor ‘Level of Development’ (American Institute of Architects), ‘Level of Detail’ of ‘Level of Definition’. Welke naam dan ook, BIM-LOD bepaalt welke informatie in de fases van ontwerp, bouw en beheer moet vastliggen. Tijdens de eerste workshops zijn de drie meest prominente problemen geïdentificeerd, die vervolgens in de sessies verder zijn uitgewerkt. “De eerste van die problemen is dat momenteel via LOD wordt geprobeerd om LOG, dus geometrie, en LOI, dus informatie, in één format te duwen. Daarnaast is het een probleem dat de verschillende partijen in de bouw verschillende informatiebehoeften hebben per discipline, per component en per fase. Het derde probleem is dat de opdrachtgever vaak niet goed weet wat hij vraagt”, zo licht Hoos toe.
Beslismomenten
Omdat het huidige LOD niet smart en niet specifiek (genoeg) is, ontstaat veel onduidelijkheid. Of, zoals veel deelnemers opmerkten, de huidige wijze waarop we nu het LOD, de mate van detaillering gebruiken, past niet in ons bouwproces met de fases die zij volgens de DNR hanteren. Volgens de BIM-specialisten moet het mogelijk zijn om het detailniveau en de gegevensbehoefte per discipline aan het specifieke beslissingsmoment te koppelen, los van de fasen volgens de DNR.
Om te laten zien hoe dit in de praktijk kan werken, is er tijdens de laatste sessie over dit thema een alternatieve structuur uitgewerkt voor een LOD op basis van de discipline Brandveiligheid tijdens het beslismoment Vergunningsaanvraag (WABO/DO).
Daarbij bekeken de deelnemers eerst welke rollen (partijen) van belang zijn: van opdrachtgever tot installateur. Vervolgens welke disciplines betrokken zijn: brand, E, W, M&R, bouwer en architect. En uiteindelijk de objecten waarop het LOD in het desbetreffende beslismoment en voor die specifieke discipline (brand) betrekking heeft. “Daaruit kwam een duidelijk bewijs naar voren dat de Geometrie en Informatie (LOG en LOI) moeten worden gesplitst”, zo stelt Hoos. “Voor een heldere en goed werkbare LOD is het noodzakelijk om op beslismomenten (fases) te sturen. Dit zal een onlosmakelijk onderdeel moeten zijn van de methode die we in Nederland willen hanteren. En dat geldt ook voor de conclusie dat we LOD niet op model maar op objecten moeten toepassen.”
Draagvlak creëren
Om te zorgen dat de uitwerking, de conclusie en het voorstel van de BIM-specialisten uiteindelijk hun weg naar de markt vinden, gaat een afvaardiging van de Triple BIM Community hier draagvlak voor creëren. Daarvoor presenteren zij de conclusies bij de Bouw Informatie Raad (BIR) en het DSGO-team van de DiGiDeal, waarbij zij ook een plan voorleggen over de voortzetting van het traject. In die nieuwe uitwerking voor de Nederlandse markt is geen plaats voor de term LOD. De uitkomst van de vier sessies is dat de term LOD inmiddels ‘besmet’ is geraakt, wat de effectiviteit van de uitwerking en implementatie negatief beïnvloedt.
