Actueel bijhouden assets in natuurgebieden
De wereld om ons heen verandert in een alsmaar rapper tempo. Een belangrijke oorzaak daarvan is de klimaatverandering. Ook in een land als Nederland zijn de gevolgen van klimaatverandering niet te onderschatten. Periodes van hevige regenbuien afgewisseld met periodes van extreme droogte, met als gevolg wateroverlast of uitdroging van de bodem. Genoeg water is van levensbelang en het is aan de waterschappen om de toevoer zo optimaal mogelijk te houden.
Door Tieme de Jonge
Elk waterschap heeft te maken met een enorm gebied om te beheren: duizenden watergangen, keringen en kunstwerken, maar ook de natuur zelf. En in zo’n beheergebied verandert er elk jaar van alles. En wat er in het weer gebeurt, heeft er verder invloed op. In de afgelopen zestig jaar is de jaarlijkse neerslag toegenomen met veertien procent (KNMI, 2019). Daar tegenover staat dat door klimaatverandering Nederland landinwaarts met meer droogte te maken krijgt (KNMI, 2020).
Om ervoor te zorgen dat Nederland voorzien is van schoon en voldoende water en de waterveiligheid gegarandeerd wordt, is het van belang dat de eerdergenoemde assets in de natuurgebieden actueel bijgehouden worden. Handmatige inspecties in het veld kosten veel tijd, inspanning en middelen, vooral in zo’n groot beheergebied. Data-automatisering biedt hier een uitkomst.
De Dommel
Eén van die waterschappen die te maken heeft met het bijhouden van hun geo-registraties, is waterschap De Dommel. De Dommel beheert geen grote waterkeringen, maar ziet zichzelf als een ‘water’ waterschap, of beter gezegd een afwaterend waterschap. Yvonne Menten is projectleider Digitale Stelsel Omgevingswet bij De Dommel en overziet alles wat met geo, de BGT en de Omgevingswet te maken heeft. “We zitten in bosrijk gebied met heel veel natuurgebieden en daar willen we de natuur haar gang laten gaan. Door verwildering en obstakels van de natuur, zoals omgevallen bomen of dichte groei kan je niet altijd iemand het veld in sturen ter inspectie. Gebiedsbeheerders kunnen niet overal bij”, vertelt Menten. “Maar we willen wel graag weten of het water goed vastgehouden of juist goed afgevoerd kan worden. Daarvoor is de registratie van de ligging van c-watergangen [watergangen met een bergende functie – red.] en duikers belangrijk, én dat mutaties snel gevonden en vastgelegd konden worden.”
Data-automatisering
Om toch de inspecties uit te voeren vroeg De Dommel of IMAGEM een onderzoek wilde starten in hun beheergebied. IMAGEM koos voor dit onderzoek de oplossing DELTA: een mutatiesignalering-oplossing die gebruikmaakt van data-automatisering met verschillende detectiemodellen, zie kader.
Marcel van der Weerd, geospatial solutions specialist bij IMAGEM, implementeerde de oplossing bij De Dommel: “Met behulp van DELTA is er 607 kilometer aan watergangen geanalyseerd. Met een getraind Machine Intellect zijn er hierin 5.517 lijnstukken van minimaal vier meter gedetecteerd waarin er geen watergang is gevonden. Deze detecties bestaan uit 1.855 duikers, 242 dempingen en 3.474 lijnstukken waarbij de watergang wel aanwezig is in de data, maar niet goed op zijn plaats ligt.”
In de analyse wordt gebruikgemaakt van een hoogtemodel. Hiermee kan van boven door vegetatie heen gekeken worden en wordt de analyse compleet uitgevoerd in elk gebied; ook in bosrijke gebieden, zoals De Dommel, worden watergangen goed waargenomen in de remote-sensinganalyse.
Digitale transformatie
Terwijl ze nog bezig zijn met de controle van de onderzoeksresultaten is De Dommel onder de indruk. Menten: “We waren heel verwonderd dat duikers zo goed gevonden werden en dat het resultaat zo nauwkeurig was vanuit de verschillende kaartlagen, zoals infrarood. Dat gold ook voor de dempingen, die zo goed te zien waren, omdat we het Algemeen Hoogtebestand Nederland en andere bestanden combineerden.”
Data-automatiseringsoplossingen zoals DELTA helpen waterschappen bij hun digitale transformatie. Steeds meer waterschappen kampen met een toenemende vraag en een afnemende beschikbaarheid van personeel om de werklast te beheren, als gevolg van vergrijzing. Door kunstmatige intelligentie te combineren met het sterk groeiende aanbod aan digitaal verworven data zijn we in staat om velddetectieprocessen te automatiseren. Bij De Dommel benadrukken ze dat. Menten: “Je mist de tijd om buiten te kijken: wat je hebt liggen, waar je verantwoordelijk voor bent, wat je beheert en wat er gemuteerd is. Je moet heel snel actuele gegevens binnenhalen. Dat lukt gelukkig door heel veel databronnen te combineren en achter je bureau fouten te detecteren en op te zoeken. Zo ben je veel actueler bezig.”
Door de registraties binnen een waterschap op orde te hebben, kan de waterveiligheid en toevoer beter gecontroleerd worden met het oog op klimaatverandering én klimaatadaptatie: water vasthouden en afvoeren wanneer dat echt nodig is.
Patrick de Groot, sales director bij IMAGEM, licht de aanpak toe die het bedrijf heeft gekozen bij de werkzaamheden voor De Dommel: “Wij geloven in het automatiseren van detectieprocessen, waarmee je je aandacht vooral kunt richten op die plekken waar ook echt iets aan de hand is. Deze aanpak, waarbij we dankbaar gebruikmaken van de mogelijkheden van Machine Learning en data science, stelt waterschappen en andere gebiedsbeheerders in staat significant op hun handhavingskosten te besparen en sneller te acteren op ongewenste veranderingen. Alle benodigde bouwblokken zijn al in de basissoftware aanwezig, zodat we snel detectiemodellen kunnen configureren op basis van nieuwe klantvragen. Die modellen vinden hun weg richting DELTA, zodat ook andere aangesloten gebruikers hiervan kunnen profiteren. Zo gaan we efficiënt om met overheidsgeld en helpen we om innovatie te versnellen.”
