Dat de kosten voor beheer en onderhoud van openbare ruimte en infrastructuur op slappe bodem hoog zijn, wisten de gemeenten die hiermee te maken hebben al. Welke meerkosten daadwerkelijk gemaakt worden en mogelijk te vermijden zijn was tot nu toe nooit berekend.
Uit onderzoek van ingenieursadviesbureau Sweco, in opdracht van het Platform Slappe Bodem en met medewerking van Deltares, blijkt dat de kosten aanzienlijk zijn, maar ook dat er veel te besparen valt door toepassing van de levenscyclusbenadering en innovatieve, lichtgewicht technieken.
De uitkomsten van het onderzoek ‘Kosten in Beeld’ op een rij:
- Onderhoud en beheer van openbare ruimte en infrastructuur op verzakkende veenbodem is 2x zo duur als op stevige bodem.
- 2 keer zoveel kosten betekent ook 2 keer zoveel projecten en 2 keer zoveel ambtenaren en wegwerkers om alle projecten uit te voeren.
- Met toepassing van innovatieve, lichte technieken kunnen gemeenten op slappe bodem gezamenlijk 119 miljoen euro per jaar besparen. Dat is ongeveer 17 euro per inwoner per jaar. Het gaat om de gemeenten met zakkende, slappe bodems in West-Nederland. Snelwegen, spoorwegen en provinciale wegen zijn buiten beschouwing gelaten.
- Toepassing van de levenscyclusbenadering en kiezen voor duurzame, lichtgewicht funderingsmaterialen door gemeenten betekent hogere kosten bij aanleg, maar lagere kosten voor beheer en onderhoud, minder overlast en meer kwaliteit.
- Innovatie, beschikbaarheid van betrouwbare informatie en nader onderzoek naar de dieper liggende oorzaken van bodemdaling zijn noodzakelijk om de kosten verder te reduceren.
De kosten komen voor rekening van de burgers, maar worden vaak niet volledig doorberekend in de gemeentelijke belastingen. De gemeentelijke belastingen voor gemeenten met slappe bodems (veen/klei) in vergelijking met gemeenten op zand zouden dan immers ook 2 keer zo hoog moeten zijn en dat is voor inwoners niet acceptabel. Gevolg is dat concessies worden gedaan aan de kwaliteit van openbare ruimte, die in de onderzochte gemeenten dan ook lager is dan gewenst.
Voor het Platform Slappe Bodem zijn de uitkomsten en aanbevelingen van het onderzoek reden om verder in te zetten op het delen van kennis en ervaring, stimuleren van levenscyclus benadering, onderzoek en innovatie.
In november 2016 is het rapport ‘Dalende bodems, stijgende kosten’ van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gepresenteerd. Het PBL becijferde daarin dat de kosten van herstel, beheer en onderhoud ten gevolge van bodemdaling 22 miljard euro tot 2050 bedragen, bij gelijkblijvend beleid. Als uitwerking van een van de aanbevelingen uit dit rapport heeft het Platform Slappe Bodem door Sweco het aanvullende onderzoek ‘Kosten in beeld’ laten uitvoeren in samenwerking met Deltares.
