BAG, BRT, BRK, BGT en WOZ: het Kadaster beheert 5 van de 10 basisregistraties in ons land. Dit zijn unieke en actuele bronnen van specifieke gegevens over personen of gebouwen bijvoorbeeld.
Frank Tierolff zag als voorzitter raad van bestuur bij het Kadaster dat de maatschappij behoefte heeft aan meer brondata én een breder gebruik ervan. Hij maakte een toekomstvisie voor de basisregistraties op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en stelt: “Doorontwikkeling stelsel basisregistraties is nodig.”
Unieke databronnen met hoogste betrouwbaarheid
In 2003 wilden overheden een set van actuele databronnen, die als onbetwiste waarheid golden. Hierin staan bijvoorbeeld persoonsgegevens als naam en geboortedatum. Overheden kunnen vanuit daar gegevens ophalen. En burgers hoeven die gegevens maar eenmalig door te geven. De eerste 10 basisregistraties werden gekozen op basis van het beschikbare aanbod van gegevensverzamelingen, waaronder die van personen (gemeenten) en onroerend goed (Kadaster). Nederland is met zijn stelsel van basisregistraties een internationale koploper.”
Nieuwe doelen en doelgroepen
Bijna 20 jaar later ziet Frank Tierolff dat de behoefte aan betrouwbare data is geëxplodeerd: “Bij de overheid is de stelregel nu dat je beslissingen met data onderbouwt. Maar ook burgers, bedrijven en instanties willen zelf beslissingen nemen met betrouwbare gegevens. Al dat datagebruik roept nieuwe vraagstukken op rond gegevensbeveiliging en privacy. Daarnaast vragen maatschappelijke opgaven als ondermijning of energietransitie om het combineren van data uit meer bronnen dan de huidige 10 basisregistraties.”
150 andere unieke databronnen
Er zijn maar liefst 150 andere unieke databronnen in Nederland. Dat zijn weliswaar geen basisregistraties, maar zij vervullen wel een belangrijke maatschappelijke rol. Denk aan de donorregistratie, diplomaregistratie of het register voor Beroepen Individuele Gezondheidszorg [BIG]. Tierolff: “Het BIG-register geeft bijvoorbeeld zekerheid over de bevoegdheid van zorgverleners. Tijdens de coronacrisis is dit heel vaak geraadpleegd door burgers.”
Datagericht: data halen bij bron
Het Kadaster is betrokken bij 5 van de 10 basisregistraties in Nederland. Die kennis helpt Tierolff bij het ontwerpen van een toekomstbestendig en breder stelsel. “Uitgangspunt blijft: data halen bij de bron. Zo blijven we actueel, juist en houden we onze IT-prestaties goed. Want we sturen geen grote databestanden heen en weer. Wel sturen we meer uitleg mee. Met die metadata voorkomen we een verkeerde interpretatie. We creëren een data-expertisecentrum en mogelijkheden om gedeelten van bestanden op te vragen.”
Besturing en financiering
Hoe houd je het stelsel bestuurbaar en financierbaar? Tierolff: “Het idee is dat je een kern van door iedereen gebruikte data centraal bestuurt en vanuit de overheid financiert, denk aan persoonsgegevens. Data die vooral binnen een sector worden gebruikt, worden binnen die sector bestuurd en gefinancierd. Daar kan men de belangen ook het best afwegen.” Tierolff toetste zijn visie persoonlijk bij 15 partijen, waaronder Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW), Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Belastingdienst en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). “Door deze samenwerking hebben we nu mooie stip op de horizon.”
