MUG Ingenieursbureau brengt BIM-, CAD- en GIS-data samen
Een van de centrale thema’s bij MUG Ingenieursbureau is het werken met 3D. De afdelingen maken al volop gebruik van 3D, maar het bedrijf wil verder gaan dan alleen dat. De beschikbare 3D-informatie wordt daarom ook gebruikt om nieuwe, innovatieve stappen te kunnen zetten, bijvoorbeeld door de data te gebruiken voor Augmented Reality (AR). Inmiddels heeft het bureau na een aantal testprojecten een eerste AR-project afgerond in samenwerking met Plegt-Vos. Hans Hainje en Edwin Stoffelsma, respectievelijk afdelingshoofd Geo ICT & Geo Info en projectleider Geo-Info & Geo-ICT bij MUG vertellen hierover.
Door Lambert-Jan Koops

Omdat het AR-project volgens hem in het grotere verband moet worden gezien van de activiteiten van MUG Ingenieursbureau, begint Hainje met een uiteenzetting over de visie en werkwijze binnen het bedrijf. “Onze expertise zit niet alleen in het maken van producten met 3D, maar ook in het optimaliseren van het gebruik van het 3D BIM-model. Daarbij willen we op zoveel mogelijk plekken de meerwaarde van een 3D-model terug laten komen, niet alleen in ontwerpfase maar ook tijdens realisatie. Het is het combineren en samenvoegen van alle beschikbare data, waar wij het nut van zien. Daarbij kijken we niet zozeer naar de bron van die data, want we opereren bewust op het snijvlak BIM en GIS, maar dus vooral naar datgene wat we met de data kunnen. Het hergebruiken of op een alternatieve manier inzetten van gegevens is daarbij een belangrijk speerpunt bij onze activiteiten en dat is ook precies datgene wat we gedaan hebben in ons AR-project.”
Het project waar Hainje het over heeft, betreft de inzet van Augmented Reality bij het in beeld brengen van kabels en leidingen.
Het grote voordeel hiervan is dat een medewerker in het veld direct inzage heeft in ondergrondse kabels en leidingen. Het 3D-model van de kabels en leidingen wordt in de daadwerkelijke situatie weergegeven. Een significante verbetering ten opzichte van de traditionele manier van werken, zo vindt Stoffelsma. “Omdat we veel met data en info werken, zien we dat BIM- en GIS-data in de praktijk nog veel op traditionele wijze worden gebruikt, namelijk door ze simpelweg te projecteren op een kaart. De veldmedewerkers moeten vervolgens met die kaart in de hand maar de vertaalslag zien te maken naar de werkelijke situatie en dat is altijd een lastig iets. Natuurlijk zijn er genoeg mensen die het prima kunnen, het is onder andere afhankelijk van het kennisniveau en inzicht van de betreffende veldmedewerker, maar het kost altijd extra tijd en kent ook een bepaalde foutgevoeligheid. Met een AR-applicatie is de situatie meteen duidelijk en het vermindert de kans dat er bijvoorbeeld bij graafwerkzaamheden beschadigingen aan kabels en leidingen optreden.”
Installatiewerkzaamheden
De AR-toepassing waar MUG Ingenieursbureau gebruik van maakt is het visualisatieplatform vGIS, van het gelijknamige Canadese bedrijf. Het platform maakt het mogelijk om BIM-, CAD-, GIS- en aanverwante data van uiteenlopende pakketten te combineren in een Augmented Reality-omgeving. Dit houdt in dat MUG Ingenieursbureau zelf geen software ontwikkelt op dit gebied, maar deze vooral inricht, aanpast en optimaliseert voor specifieke doeleinden. Het gebruik van AR in de wereld van kabels en leidingen is daar een goed voorbeeld van. Het platform van vGIS is echter in principe ook geschikt om installatiewerkzaamheden te controleren, alhoewel daar nog wel wat haken en ogen aan zitten. Het meest prangende probleem bij het gebruik van Augmented Reality voor de controle van installatiewerkzaamheden is dat de applicatie ook binnen gebouwen moet kunnen functioneren en niet alleen in de buitenlucht. “De GPS-functies van een telefoon werken niet in een gebouw, zodat we daar een alternatieve aanpak voor moesten verzinnen”, zo vertelt Hainje. “Binnen de pilot hebben we daar dan ook hard aan gewerkt. Voor de rest was het vooral een kwestie van het goed samenbrengen van de verschillende onderdelen. De afzonderlijke kennis over BIM, AR en data-inwinning was al wel bij ons aanwezig, maar we moesten het nog wel tot één geheel smeden om tot een bruikbare applicatie te komen.”
Het pilotproject dat MUG Ingenieursbureau draaide voor de installatietechnische toepassing van de AR-applicatie, werd uitgevoerd in samenwerking met Plegt-Vos, zo vertelt Stoffelsma. “We werken al langer samen met Plegt-Vos voor andere projecten en beschouwen dat bedrijf als een prettige partner die oog heeft voor innovatie. Zo heeft Plegt-Vos BIM echt volledig omarmd en werkt het alleen maar samen met partijen die volgens het BIM-principe werken. Hun aanpak sluit daarmee dus aan bij onze visie, zodat we ook makkelijk deze pilot samen konden draaien.”
Nieuwe mogelijkheden
Terugkijkend op de pilot denkt Stoffelsma dat deze goed geslaagd is. “We hebben veel geleerd van het project en zijn dusdanig tevreden over het resultaat dat we ook kijken naar nieuwe mogelijkheden. Op technisch gebied onderzoeken we momenteel bijvoorbeeld de optie om de applicaties niet alleen te laten draaien op mobiele-apparaten, waar we in eerste instantie voor hebben gekozen, maar ook op de HoloLens van Microsoft. Dat laatste maakt de AR-beleving nog vele malen indrukwekkender! Op toepassingsgebied verwachten we bovendien de komende tijd de applicatie veel te kunnen gebruiken, aangezien we regelmatig opdrachten uitvoeren voor partijen die actief zijn in de energiesector en de energietransitie ervoor zorgt dat hier veel projecten worden uitgevoerd.”
Hainje haakt aan op de woorden van zijn collega: “Het is echt ongelofelijk hoeveel werk er momenteel verzet wordt en nog verzet zal worden in de energiewereld. Werk dat eigenlijk altijd wel iets te maken heeft met kabels en leidingen. Zelf zijn we veel betrokken bij de aanleg van wind- en zonneparken en daar is deze inzet van AR ook echt van enorm toegevoegde waarde omdat het zo veel tijd bespaart en zekerheid biedt. Het is dan ook prettig om te zien dat onze investering in innovatie bij de ontwikkeling van deze AR-applicatie duidelijk de moeite waard is. De marges zijn niet zo heel erg groot in onze branche en het is daarom altijd belangrijk om stil te staan bij de vraag hoe we onze inspanningen op innovatiegebied moeten terugverdienen. In het geval van de AR-applicatie is de meerwaarde van het gebruik van dit product echter heel goed ingeschat. Het feit dat de makers van vGIS zelf ook enthousiast waren over onze toepassing, is daarnaast natuurlijk ook een pluim voor onze R&D-afdeling.”