Anticiperen op de gaten in het geo-onderwijs

Anticiperen op de gaten in het geo-onderwijs

MUG Ingenieursbureau, Stichting GEO Innovatie en Geokompas


Tien jaar geleden voegde MUG Ingenieursbureau geo-ICT en geo-data toe aan zijn landmeetkundige discipline. Inmiddels zijn er ruim zeventig geo-medewerkers actief vanuit de locaties Leek en Wognum. MUG Ingenieursbureau is daarmee een stevige geo-partij in Noord-Nederland. De geo-activiteiten zijn gericht op de hele keten van inwinning tot informatieproduct, dus van landmeten, laserscannen, BIM en GIS tot geo-ICT. 

Door Hans Hainje

Fervent Opleidingen ontwikkelde samen met MUG een praktijkopleiding Assistent Landmeetkunde − Geo Inwin Operator.

Gedurende tien jaar geo-ICT en geo-data bij MUG Ingenieursbureau is door het bedrijf continu geanticipeerd op de (komende) vraag vanuit de markt. Opvallend is dat er enerzijds behoefte is aan hoogwaardige geo-ICT-consultancy, maar anderzijds begint geo steeds meer ‘gewoon’ te worden binnen de bedrijfsprocessen van een organisatie. Hierdoor neemt de behoefte naar een operatorsprofiel dan ook sterk toe. In deze behoefte constateert MUG een spanning bij de werving, waarbij vraag en aanbod (vanuit de geo-opleidingen en instroom) lastig is.

Vanuit de behoefte aan geo-operators en het gemis van instroom bij opleiders heeft MUG dan ook een intern trainee/talentenprogramma ontwikkeld met eigen opleidingen. Ook bij landmeters is de situatie complex, daar is al helemaal geen uitstroom en neemt de schaarste aan geodetisch personeel landelijk toe. Het creatief omgaan met deze problemen heeft inmiddels geresulteerd in een nieuw bedrijf dat gezien kan worden als een startpunt of een herstartpunt in een Leven Lang Ontwikkelen in de geo.

Geo steeds meer ‘gewoon’
GIS en geo-ICT worden geassocieerd met specialistische wo- en hbo+-profielen. Door ontwikkelingen als de Omgevingswet met haar digitale stelsel, de toenemende behoefte aan goede data voor het beheren van de openbare ruimte, de wettelijke basisregistraties en integratie daarvan met de SOR (samengestelde objectenregistratie), de energietransitie en de toenemende behoefte aan 3D, worden geo-ICT en geo-data steeds meer een ‘normaal’ onderdeel in een organisatie. Geo-data die op orde gebracht en beheerd moeten worden, van lijn naar vlak of van 2D naar 3D moeten worden omgezet, of opnieuw moeten worden ingewonnen of geïnventariseerd.

Voor al deze processen zijn operators nodig die veel meer een mbo+- of een startend hbo-profiel hebben. In het verleden was MUG zelf ook gefocust op hbo+-profielen die door konden groeien naar geo-ICT-consultant. Maar MUG constateerde dat ook de rol van gegevensbeheerder veel beter door mbo+’ers en startende hbo’ers uitgevoerd kan worden. MUG is vooral een projectorganisatie, maar is gespecialiseerd in data-op-ordeprojecten. Bij vrijwel elke Regionale uitvoeringsdienst, elk noordelijk waterschap, vele gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat worden data-op-ordetrajecten uitgevoerd, maar neemt de behoefte aan tijdelijk personeel ook toe.

Eigen opleiding en omscholen
In Nederland is prachtig onderwijs beschikbaar voor geo-ICT- en GIS-specialisten en toekomstige consultants. Kijk bijvoorbeeld naar de hbo-opleidingen van HAS Hogeschool Geo Media & Design of Applied Geo-Information Science, of de commerciële opleiding Geo-ICT van NOVI. Maar ook de MSc Geographical Information Management and Applications bij de Universiteit Utrecht of Unigis. Maar een opleiding voor beheer en gebruik op bijvoorbeeld mbo-niveau is eigenlijk niet beschikbaar. Dit gemis was voor MUG de reden om eigen opleidingen te ontwikkelen en zelf medewerkers op te leiden of om te scholen. Op de langere termijn komt er gelukkig wel een mbo-variant van de Geo Media & Design-opleiding. Het ROC van Amsterdam-Flevoland, het Zone.college Zwolle en het VISTA college Sittard starten vanaf zomer 2021 ook een mbo-4-opleiding. MUG is betrokken bij de ontwikkeling van deze opleiding.
Ook op het gebied van landmeting en maatvoering had MUG net als vele collega’s ook een groot probleem met de instroom van nieuw personeel. De Hogeschool Utrecht had een hoogwaardige geodetische opleiding, maar sinds de transitie van de HU naar Build Environment is deze opleiding gesneuveld. Ook op de ROC’s is landmeting en/of maatvoering hoogstens nog als een keuzevak beschikbaar. De enige gespecialiseerde mbo-instelling is het SOMA College in Harderwijk. Het SOMA College heeft al jarenlang het probleem dat zij klassen niet vol krijgen. Landmeten wordt kennelijk niet als een sexy vak gezien. Dat blijkt ook wel uit het feit dat er diverse andere ROC’s Landmeten als keuzevak aanbieden, waar helaas geen gebruik van wordt gemaakt.

Regionaal enthousiasme
Als ingenieursbureau met een gelieerde aannemer krijgt MUG regelmatig te maken met SROI (Social Return of Investment)-trajecten, maar ook zijn er regelmatig grote (waterpassing, monitoring) projecten waar een flink aantal landmeetassistenten voor nodig is. In samenwerking met de Fervent Groep is via een regionale wervingscampagne een groep assistenten aangetrokken en opgeleid. Fervent Opleidingen ontwikkelde hiervoor samen met MUG een praktijkopleiding Assistent Landmeetkunde − Geo Inwin Operator. Alle deelnemers in dat traject gaven aan het fantastisch te vinden om in de toekomst landmeter te worden. Met verbazing ontvingen we deze reactie. We realiseerden ons toen dat rond landmeting de perceptie van potentiële werknemers onjuist was en dat de drempel − om juist centraal in het land (SOMA Harderwijk) opgeleid te worden − te hoog was. Regionaal werven en opleiden lijkt dé oplossing.

MUG constateerde dat de rol van gegevensbeheerder veel beter door mbo+’ers en startende hbo’ers uitgevoerd kan worden.

 

Aansluiting op mbo-4
Het is mooi om te zien dat van de toen opgeleide landmeetassistenten velen nog steeds bij MUG werken en nu een parttime opleiding bij het SOMA College of NOVI volgen. Bij het volgende ‘klasje’ is het ontwikkelde lesmateriaal gereviewd en waar nodig aangepast. De opleiding biedt als basis nu mooie doorgroeimogelijkheden. In afstemming met het SOMA College is de inhoud van ons programma zo opgezet dat het ook mogelijk is om hierna door te stromen naar hun verkorte mbo-4-opleiding. Zowel het SOMA als de branchevereniging GeoBusiness Nederland zijn enthousiast over dit concept. Daarmee lijken werving en selectie in de regio en de doorstroom naar een volledig mbo-diploma via het SOMA een oplossing voor de beperkte instroom en de schaarste die er is aan landmeetkundig personeel. Daarnaast ondersteunen wij infra-mbo-4-opleidingen met geodetische keuzedelen.

Hele branche
Vanuit de samenwerking tussen Fervent en MUG is de Stichting GEO Innovatie ontstaan. De stichting heeft meerdere doelstellingen waarvan de focus op onderzoek en ontwikkeling in het kader van geo-onderwijs er één van is. Vanaf het begin zijn de opleidingsactiviteiten gericht op de gehele branche. Zo hebben ook noordelijke collega-bureaus hun eigen medewerkers de praktijkopleiding laten volgen. Dit krijgt nog een breder vervolg. Op het moment van schrijven scharen de brancheverenigingen GeoBusiness Nederland en Geo-Informatie Nederland zich achter de doelstellingen van de Stichting GEO Innovatie. Beide brancheverenigingen leveren elk een vertegenwoordiger die ook zitting neemt in het bestuur van de stichting.

Geokompas
Omdat projectmatige werkzaamheden en detachering zich niet optimaal laten combineren, heeft MUG Ingenieursbureau in januari 2021 een nieuw bedrijf opgericht met de naam Geokompas. Deze laatste richt zich op het aanbieden van traineeships, detacheren, opleiden en het bij- en omscholen van geo-operators (van inwinnen tot gegevensbeheer). Geokompas is opgericht samen met partner Sjoerd van der Wiel. Hij heeft ervaring met opleidingen, uitzenden, werving en selectie en werkgelegenheidsprojecten.

Hans Hainje, afdelingshoofd Geo-ICT & Geo-Info bij MUG Ingenieursbureau, richt zich met zijn ‘zicht op geo’ op de inhoud terwijl Ruud de Wilde zich als hoofd HRM richt op de SROI-opgaven, het operationeel management en de HRM-aspecten. De intentie is om medewerkers een startpunt te geven voor het Leven Lang Ontwikkelen in de geo-branche en dé kennis-capaciteitsleverancier te zijn op het gebied van geo-gegevensinwinning, -beheer en -gebruik voor mbo+’ers en startende hbo’ers.

Hans Hainje is afdelingshoofd Geo-ICT & Geo-Info bij MUG Ingenieursbureau. Voor meer informatie, zie

Website MUG Ingenieursbureau

Delen op facebook
Facebook
Delen op linkedin
LinkedIn
Delen op twitter
Twitter
Scroll naar top